Μια άκρως ενδιαφέρουσα δημοσίευση ανάρτησε προ ολίγου η σελίδα Pride of Famagusta – Glory Days . Η σελίδα που ως γνωστό ασχολείται αποκλειστικά με την ιστορία της Ανόρθωσης γύρισε το χρόνο πολύ πίσω. Πιο συγκεκριμένα επί τη ευκαιρία της 68ης επετείου της μάχης των Σπηλιών, δημοσιεύει το χρονικό της μάχης, πως και με ποιο τρόπο ο Γρηγόρης Αυξεντίου κατάφερε να ξεγελάσει τους αποικιοκράτες, να ξεφύγει της σύλληψης και να συνεχίσει τον αγώνα προς την αθανασία.
Όσοι δεν την έχετε like καλό είναι να την κάνετε. Είναι από τις προσπάθειες που πραγματικά χρειάζονται την αγάπη και τη στήριξη μας.
Αναλυτικά η ανάρτηση:
Ήδη από τις αρχές Δεκεμβρίου, η αποικιοκρατική βρετανική διοίκηση έλαβε από προδότες αξιόπιστες πληροφορίες, που εντόπιζαν το αρχηγείο της οργάνωσης στην ορεινή περιοχή μεταξύ της Κακοπετριάς και του μικρότερου χωριού Σπήλια. Η εξέλιξη τους χαροποίησε, αφού ήταν ζωτικής για αυτούς σημασίας να εξαρθρώσουν την οργάνωση πριν η δράση της προσλάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
Ψηλά, στα κρησφύγετα, γύρω στις 08:00 ο αντάρτης Κυριάκος Κόκκινος, που εκτελούσε σκοπιά, ανέφερε στον αρχηγό ότι δύο βρετανικά φορτηγά διακρίνονταν να κινούνται μέσα στο χωριό. Ο Γρίβας, έμπειρος και πάντα ψύχραιμος, δεν υπολόγισε σε όλη της την έκταση την κρισιμότητα της κατάστασης. Οι σύνδεσμοι της ΕΟΚΑ δεν κόμισαν τις τελευταίες μέρες καμμία πληροφορία για κινήσεις των Βρετανών στην περιοχή και έτσι κατέληξε στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για περιπολία ρουτίνας. Στα Σπήλια όμως βρίσκονταν δύο τάγματα του βρετανικού στρατού και κάθε λεπτό ήταν πολύτιμο. Δύο ώρες αργότερα ο Κυριάκος Κόκκινος ανέφερε άλλα δύο οχήματα, ενώ στις 11:00 εντόπισαν ανιχνευτικό σκύλο του εχθρού να κινείται προς την κατεύθυνση των κρησφύγετων. Αμέσως σήμανε συναγερμός. Ο Διγενής έταξε τους άνδρες στις προβλεπόμενες θέσεις μάχης, τα έγγραφα της οργάνωσης θάφτηκαν στο υγρό έδαφος και ανέμεναν την έξοδο του εχθρού από το χωριό προς την πλευρά τους.
Ο αρχηγός της ΕΟΚΑ περιέγραψε στα “Απομνημονεύματά” του την ένταση των στιγμών:
“…Έσπευσεν ο ίδιος ο αντίπαλος να με ειδοποιήσει ανοήτως περί της παρουσίας του. Αντάρται, οι οποίοι είχον καταλάβει τας θέσεις των, μου ανήγγειλαν ότι εθεάθη κυνηγετικός κύων εγγύς των θέσεών μας, προερχόμενος εκ της βορείας πλευράς του χωρίου. Τούτο με ενέβαλεν εις υπονοίας, ότι ο αντίπαλος πιθανώτατα επροχώρει προς τας θέσεις μας, καλυπτόμενος υπό της ομίχλης, και ότι έκανε την ανοησίαν να μας στείλη προηγουμένως το επισκεπτήριόν του…”.
Για καλή τους τύχη, εκείνη την στιγμή επέστρεψε ο Γρηγόρης Αυξεντίου, μετά την πολύωρη απουσία του. Η παρουσία του θρυλικού “ΖΗΔΡΟΥ” θα αποδεικνυόταν, μαζί με την ομίχλη, ο δεύτερος καταλυτικός παράγων στην καταιγίδα που θα ξεσπούσε. Ο Διγενής διέταξε τον Αυξεντίου να προβεί σε ανίχνευση και παρατήρηση και να αναφέρει τυχόν κινήσεις του εχθρού. Εκείνος προωθήθηκε σε μια καλή θέση παρατήρησης, λίγα μέτρα μπροστά από τα κρησφύγετα και στις 11:30 επέστρεψε στο αρχηγείο, φέρνοντας την είδηση: Στα Σπήλια υπήρχε μεγάλη δύναμη του εχθρού, ενώ επισημάνθηκαν αρκετοί Βρετανοί να κινούνται προς την πλευρά τους, μέσα από ένα στενό μονοπάτι. Η διαταγή του Διγενή ήταν χωρίς δεύτερη σκέψη και την διέσωσε στα “Απομνημονεύματα” που συνέγραψε αργότερα στην Αθήνα:
“Ο Αυξεντίου μου ανέφερεν, παρά την πυκνοτάτην ομίχλην, ότι παρετήρησεν υπόπτους κινήσεις από την πλευρά των Σπηλιών. Η ώρα θα ήτο περίπου 12-12:30 και, προσανατολισθείς πλέον, μη έχων ουδεμίαν αμφιβολίαν ότι ο αντίπαλος προσπαθεί να μας αιφνιδιάση, έλαβα την απόφασίν μου και έδωσα την ακόλουθον διαταγήν: Ο Αυξεντίου μετά μίας ομάδος να επιτηρεί προς την κατεύθυνσιν των Σπηλιών, απ’ όπου εφαίνετο προελαύνων ο εχθρός. Ευθύς ως ούτος πλησιάσει τα ημετέρας θέσεις, να βάλη κατ’ αυτού, προειδοποιών ημάς ούτω, και να συμπτυχθεί προς την κατεύθυνσιν, όπου θα ευρισκόμεθα. Εγώ μετά των υπολοίπων θα κατελάμβανον περιφερειακώς όλον τον χώρο της κορυφογραμμής”.
Ο Γρηγόρης Αυξεντίου, φέροντας ένα γερμανικό “μαρσίπ” αναχώρησε αμέσως, μαζί με τους Χαράλαμπο Μπαταριά και Αλέκο Μιχαηλίδη. Ο Μπαταριάς έφερε οπλοπολυβόλο “μπρεν” και ο Μιχαηλίδης ιταλικό τυφέκιο “αραβίδα”. Στους υπόλοιπους άνδρες, ο αρχηγός ανέλυσε εν τάχει την κατάσταση. Εάν ο αντίπαλος εκτελούσε κυκλωτική κίνηση, θα έδιναν μάχη μέχρις εσχάτων και θα επιχειρούσαν διάσπαση του κλοιού. Εάν τους προσέβαλλαν μόνο από μία πλευρά, δεν θα ανταπέδιδαν αλλά θα διέφευγαν από την αντίθετη. Καμουφλάρισαν τα κρησφύγετα και έλαβαν θέση μάχης πάνω από την τρίτη και υψηλότερη σπηλιά, όχι όμως εντός αυτής για να μην εγκλωβιστούν. Εκεί, στην κορυφογραμμή, ο αρχηγός διαπίστωσε ότι ο αντίπαλος δεν είχε καταλάβει την διάβαση που οδηγούσε στην Κακοπετριά, ούτε είχε προβεί σε άλλες κυκλωτικές κινήσεις. Οι Βρετανοί κινούνταν εναντίον τους μόνο από την κατεύθυνση των Σπηλιών. Η ώρα κυλούσε βασανιστικά, ενώ οι πρώτες διμοιρίες Βρετανών στρατιωτών ανέβαιναν αργά και προσεκτικά προς τα κρησφύγετα, ενώ προπορεύονταν ανιχνευτικοί σκύλοι.
Γύρω στις 15:00, οι πρώτοι Βρετανοί προσέγγισαν τις θέσεις του Αυξεντίου και των συμμαχητών του. Η ομίχλη ήταν πλέον πυκνοτάτη και η ορατότητα δεν ξεπερνούσε τα 12 με 15 μέτρα. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου, βλέποντας καθαρά τον εχθρό να πλησιάζει, διέταξε πυρ. Τα πυρά ανάγκασαν τους Βρετανούς να ανακόψουν πορεία και να καλυφθούν, σχεδόν αμέσως όμως το ΄΄μπρεν΄΄ των Κυπρίων μαχητών έπαθε εμπλοκή. Ο Αυξεντίου διέταξε τους άλλους δύο να σκαρφαλώσουν προς την κορυφή και να αποκαταστήσουν επαφή με τον αρχηγό και την ομάδα. Ο ίδιος έμεινε εκεί, προσπαθώντας να καθυστερήσει τον αντίπαλο.
Ουσιαστικά, όπως εύστοχα γράφτηκε, “…ο Αυξεντίου, παράτολμος πάντα μέχρι τρέλλας, έμεινε και έγινε ζωντανή ασπίδα, για να προστατεύσει τον αρχηγό και τους συναγωνιστές του. Έμεινε μόνος αυτός, να καλύψει την υποχώρηση των άλλων. Δεν δίστασε να αντιμετωπίσει μόνος του τον όγκο των Άγγλων, ενώ σαν στρατιωτικός που ήταν ήξερε ότι κάτω από τις περιστάσεις εκείνες, η ενέργειά του ήταν πολύ πιθανό να του στοίχιζε την ζωή”.
Ψηλά και κοντά στην κορυφογραμμή, ο Διγενής και οι άνδρες του άκουγαν ανήσυχοι τα πυρά, δίχως να μπορούν, λόγω της ομίχλης, να διακρίνουν τι γινόταν. Ο αρχηγός της ΕΟΚΑ διέταξε δύο αντάρτες να κατεβούν προσεκτικά χαμηλότερα, μήπως εντοπίσουν τον Αυξεντίου και μπορέσουν να τον βοηθήσουν. Μετά από λίγα λεπτά οι δύο άνδρες επέστρεψαν, δίχως νεότερα, ενώ τα πυρά είχαν πλέον σταματήσει. Τότε ο Γρίβας διέταξε αναχώρηση, προς την Κακοπετριά όπου υπήρχαν πολλά κρησφύγετα και άλλες αντάρτικες ομάδες.
Ο ίδιος ο Αυξεντίου παρέμενε καλυμμένος πίσω από έναν βράχο, προσπαθώντας να εντοπίσει τους Βρετανούς. Ήταν σίγουρος ότι θα επιχειρούσαν να τον κυκλώσουν και δεν έπεσε έξω σε αυτόν του τον υπολογισμό. Εκμεταλλευόμενος την πυκνότατη ομίχλη κατηφόρισε σε μια μικρή ρεματιά, ενώ ταυτόχρονα είδε δύο ομάδες στρατιωτών να ανεβαίνουν στις δύο πλαγιές που υψώνονταν αριστερά και δεξιά. Στο μυαλό του πέρασε η σκέψη να παραπλανήσει τον εχθρό, αν και η θέση που έλαβε στην μικρή χαράδρα θα σήμαινε εγκλωβισμό του και πιθανόν εξόντωσή του. Οι δύο περίπολοι των Βρετανών συνέχισαν να κινούνται στις δύο πλαγιές, ενώ ο Αυξεντίου διέκρινε θολές τις φιγούρες των στρατιωτών, στα 20 περίπου μέτρα από αυτόν.
Τη στιγμή που έκρινε ως κατάλληλη, ο “ΖΗΔΡΟΣ” άρχισε να βάλλει, πότε προς την μία περίπολο και πότε προς την άλλη. Τα πρώτα εκείνα πυρά του φαίνεται πως ήταν εύστοχα, αφού δύο ή τρείς Βρετανοί έπεσαν στην γη τρεκλίζοντας, ενώ οι υπόλοιποι καλύφθηκαν. Ο Αυξεντίου άλλαξε θέση, καλύφθηκε πίσω από άλλο βράχο και συνέχισε να βάλλει και κατά των δύο πλευρών. Οι Βρετανοί ήσαν πιά πεπεισμένοι ότι ο εχθρός ήταν απέναντι. Η κάθε περίπολος άρχισε να βάλλει κατά της άλλης, με πυκνά πυρά και δίχως να υπάρχει οπτική επαφή. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου κατρακύλισε στο βάθος της χαράδρας, αφού πρόλαβε και έριξε δύο χειροβομβίδες και οι σφαίρες περνούσαν ξυστά πάνω από το κεφάλι του. Τα δύο βρετανικά αποσπάσματα, σίγουρα το καθένα ότι πυροβολούσε κατά του εχθρού, συνέχισαν την αλληλοεξόντωσή τους, ενώ ο Γρηγόρης Αυξεντίου, με ταχύτατη κίνηση διέφευγε. Δεκάδες ήταν οι νεκροί και τραυματίες, μέσα στην αλλοφροσύνη και στον πανικό που κατέλαβε τους Βρετανούς. Δύο σκυλιά που μυρίστηκαν τον “ΖΗΔΡΟ”, έτρεξαν πίσω του, σταμάτησαν όμως το κυνηγητό λίγο μετά. Και ο τελευταίος κίνδυνος είχε περάσει. Έπεσε το σκοτάδι, καθώς ήταν χειμώνας και το υψόμετρο υψηλό, διευκολύνοντας ακόμη περισσότερο τον Κύπριο μαχητή και μελλοντικό ηρωομάρτυρα.
