Είναι για μένα μεγάλη η τιμή και είναι με αισθήματα δέους και περηφάνιας που συμμετέχω στην αποψινή εκδήλωση, εδώ στην προσωρινή έδρα της Ανόρθωσης, για να τιμήσουμε τους αγώνες του Ελληνισμού και την προσφορά του Σωματείου στην πατρίδα μας και στον Ελληνισμό γενικότερα. Αγώνες για τους οποίους είμαστε περήφανοι και που αποτελούν σταθμούς της ένδοξης ελληνικής Iστορίας.
Το 1821, οι Έλληνες μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς, κακουχίας, διωγμών, μαρτυρίων, καταπίεσης και καταδυνάστευσης, μετά από πολλές προσπάθειες και αγώνες εντός και εκτός της Ελλάδας, αποφασίζουν να αναλάβουν έναν πιο δραστικό αγώνα για ελευθερία. Το όραμα, οι προσπάθειες και οι θυσίες του Ρήγα Φεραίου και άλλων οραματιστών της ελευθερίας συνταράσσουν και συνεπαίρνουν τους Έλληνες, δυναμώνουν την ψυχή τους και τους ωθούν σε ξεσηκωμό.
Με δασκάλους ιερείς και μοναχούς κρατούν άσβεστη τη φλόγα της πίστης και του πόθου για ελευθερία, μαθαίνουν ελληνικά γράμματα και ελληνική Ιστορία και ετοιμάζονται για την Επανάσταση. Ιδρύεται η Φιλική Εταιρεία και η 25η Μαρτίου του 1821 γίνεται ορόσημο και σημείο αναφοράς στους παγκόσμιους αγώνες για ελευθερία και αποτίναξη από κάθε μορφή δουλείας και καταπίεσης.
Οι Οθωμανοί δεν μπορούν να συγκρατήσουν την ορμή και το πάθος των Ελλήνων επαναστατών. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο Αθανάσιος Διάκος, ο Ιωάννης Μακρυγιάννης, ο Κωνσταντίνος Κανάρης, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο Μάρκος Μπότσαρης, η Μαντώ Μαυρογένους, ο Νικηταράς, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, η Μπουμπουλίνα και τόσοι άλλοι ατρόμητοι αγωνιστές έγραψαν ένδοξες σελίδες στην Ιστορία του Ελληνισμού, και ο κάθε ένας και η κάθε μια αποτελούν από μόνοι τους ολόκληρα κεφάλαια και παραδείγματα ηρωισμού και γενναιότητας για όλους εμάς. Η Κύπρος, παρόλο που λόγω της ιδιαιτερότητάς της και της απόστασής της από την Ηπειρωτική Ελλάδα, δεν αποτελεί μέρος των σχεδιασμών της Επανάστασης, ωστόσο ενισχύει τον αγώνα με κάθε μέσο. Σε αυτό το πλαίσιο, η Φιλική Εταιρεία ήταν σε συνεχή συνεννόηση με τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό και πολλοί Κύπριοι εθελοντές έφευγαν κρυφά για την Ελλάδα και πολεμούσαν δίπλα από μεγάλους οπλαρχηγούς. Η δε Φάλαγγα των Κυπρίων, με τη δική της σημαία, ήταν ξακουστή για την ανδρεία και τα κατορθώματά της.
Το Σούλι, το Αρκάδι, το Μεσολλόγι, το Χάνι της Γραβιάς συγκινούν τους Ευρωπαίους και πολλοί φιλέλληνες λαμβάνουν μέρος στους αγώνες των Ελλήνων, δίνοντας ακόμη και τη ζωή τους. Μετά από πολλές περιπέτειες, στρατιωτικές και διπλωματικές, η Οθωμανική Αυτοκρατορία καταρρέει και αναγκάζεται να συνθηκολογήσει. Το 1827 το Ναύπλιο της Πελοποννήσου γίνεται η πρωτεύουσα του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους και η Εθνοσυνέλευση εκλέγει πρώτον Κυβερνήτη τον ικανότατο και εμπνευσμένο ηγέτη Ιωάννη Καποδίστρια.
Το ελληνικό κράτος, παρά τις όποιες δυσκολίες και εξαρτήσεις από τις Μεγάλες Δυνάμεις, καταφέρνει να ορθοποδήσει και να διευρύνει τα σύνορά του, γίνεται η Ελλάδα των τριών ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Στην ιστορική της πορεία, εμφανίζεται στο πολιτικό στερέωμα μια μεγάλη ελληνική φυσιογνωμία παγκόσμιας εμβέλειας, ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Οι καίριες και έγκαιρες επιλογές του πλατύνουν τα όρια της Ελλάδας και ποτίζουν το όραμα της Μεγάλης Ιδέας.
Συνθήματα και λόγοι του Ελευθέριου Βενιζέλου εμπνέουν τους απανταχού Έλληνες, όπως το σύνθημα «Ανόρθωσις» που το 1911 ενέπνευσε τους Βαρωσιώτες Κύπριους υπόδουλους τότε στον αγγλικό ζυγό, με το οποίο τιτλοφορούν τον Σύλλογό τους: «Αναγνωστήριον Ανόρθωσις».
Η Κύπρος τότε βρισκόταν κάτω από την αγγλική κυριαρχία και έβλεπε τις ελπίδες της για Ελευθερία και Ένωση με τη μητέρα Ελλάδα να εξανεμίζονται λόγω της άτεγκτης στάσης των αποικιοκρατών που θεωρούσαν το νησί στρατηγικής σημασίας για επίτευξη των στόχων τους στην περιοχή. Όλα αυτά μέχρι την 1η Απριλίου του 1955 και την έναρξη του πιο ιερού, πιο αγνού αγώνα του Κυπριακού Ελληνισμού, της ΕΟΚΑ, που σηματοδοτεί και την έναρξη ενός νέου έπους για την πατρίδα μας. Το όραμα της ελευθερίας της ΕΟΚΑ ήταν εμπνευσμένο από το έπος του 1821. Όλοι σχεδόν οι ήρωες είχαν ψευδώνυμα ονόματα ηρώων της Ελληνικής Επανάστασης, ενώ έντονο ήταν το αίσθημα και η πεποίθηση ότι η ΕΟΚΑ στην ουσία αναβίωνε το 1821 στην Κύπρο. Από την πρώτη στιγμή, χιλιάδες ήταν οι νέοι που έτρεξαν να ενταχθούν στις τάξεις της ΕΟΚΑ, με πρώτους τα μέλη του Μουσικού και Αθλητικού πλέον Σωματείου «ΑΝΟΡΘΩΣΙΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ». Ανατινάξεις, εκρήξεις, διαδηλώσεις, εμπρησμοί, κρησφύγετα, δολιοφθορές, συλλήψεις, βασανιστήρια, ολοκαυτώματα και πολλά άλλα ήταν πλέον καθημερινό φαινόμενο στην πατρίδα μας.
Οι Άγγλοι δεν πίστευαν ποτέ ότι δεν θα μπορούσαν να υποτάξουν και να ελέγξουν τη μαχητικότητα και το πείσμα των Ελλήνων της Κύπρου για ελευθερία και ένωση με την Ελλάδα.
Απαγχονίζουν, βασανίζουν άγρια, καίνε σαν λαμπάδες σπίτια και αγωνιστές, αλλά δεν καταφέρνουν να περιορίσουν τη δράση και τον ανταρτοπόλεμο των αγωνιστών της ΕΟΚΑ. Το Μεσολόγγι, το Σούλι, το Χάνι της Γραβιάς και το Αρκάδι αναβιώνουν ξανά στην Κύπρο. Αχυρώνας Λιοπετρίου και Μαχαιράς κρατούν τα σκήπτρα της γενναιότητας. Τα Φυλακισμένα Μνήματα αποκαλύπτουν την αδάμαστη ελληνική ψυχή και την ακλόνητη πίστη στην αθανασία της. Τα Κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς, ως άλλο στρατόπεδο συγκέντρωσης, αποτελούν ακόμη ένα παράδειγμα ντροπής της ανθρωπότητας και της χριστιανικής Ευρώπης. Οι Άγγλοι αναγκάζονται να προβούν σε συμβιβασμούς και συνθηκολόγηση και ιδρύεται η Κυπριακή Δημοκρατία, ό,τι πιο σημαντικό έχουμε μέχρι σήμερα.
Η ΑΝΟΡΘΩΣΙΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ δεν έμεινε πίσω από κανένα εθνικό πρόσταγμα. Από την ίδρυσή της δεν άργησε να δείξει τη δυναμική της και αποτέλεσε εθνικό καταφύγιο για πολλούς νέους και νέες της Αμμοχώστου, οι οποίοι γαλουχούνταν στα ιδανικά και τις αξίες του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας. Οι διακρίσεις του Συλλόγου δεν ήταν μόνο αθλητικές, αλλά και εθνικές. Σε αυτό το πλαίσιο, από πολύ νωρίς έγινε στόχος των Άγγλων και δέχθηκε την επιθετικότητά τους, όπως, για παράδειγμα, το 1931 με αφορμή τα Οκτωβριανά που προηγήθηκαν, που έκλεισε λόγω ανύψωσης της ελληνικής σημαίας στο οίκημα και το 1958 με την ολοσχερή ανατίναξή του, υπό την κατηγορία της φύλαξης χαρτιών και όπλων μελών της ΕΟΚΑ.
Στους Ανορθωσιάτες ανήκει ένα μεγάλο μέρος από το κάδρο των ηρώων και των αγωνιστών του 1955-‘59. Μέλη της ΑΝΟΡΘΩΣΗΣ λάμπρυναν το έπος της ΕΟΚΑ και δικαιωματικά φέρουν τον τίτλο του πιο ιστορικού Σωματείου της Κύπρου: Γρηγόρης Αυξεντίου, Κυριάκος Μάτσης, Αντώνης Παπαδόπουλος, Ανδρέας Γαβριηλίδης, Αναστάσης Οικονομίδης, Παύλος Παυλάκης, Παναγιώτης Τουμάζος και πολλοί άλλοι είναι μερικά μόνο παραδείγματα που λάμπρυναν την ιστορία του Σωματείου.
Η συμμετοχή των μελών της Ανόρθωσης στους εθνικούς αγώνες ήταν απλά μια φυσική συνέχεια του ήθους που τα χαρακτήριζε και του σημαντικού εθνικού έργου που επιτελείτο διαχρονικά στους κόλπους της Ανόρθωσης με ομιλίες, δράσεις, επετειακές εκδηλώσεις και πολλά άλλα. Και χαίρομαι πολύ που συνεχίζεται αυτή η πολύ σημαντική παράδοση για το Σωματείο.
Μπορεί ο πολιτικός στόχος του αγώνα, η Ένωση με την Ελλάδα, να μην επιτεύχθηκε. O αγώνας, ωστόσο, οδήγησε στον τερματισμό του αποικιοκρατικού ζυγού και στη γένεση της ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας, ό,τι πιο σημαντικό έχουμε μέχρι σήμερα.
Ο αγώνας της ΕΟΚΑ απέδειξε ότι το μεγαλύτερο δίδαγμα της Ιστορίας είναι ότι ενωμένοι μπορούμε να πετύχουμε οποιονδήποτε στόχο. Ποτέ δεν πρέπει να αφήνουμε τη διχόνοια να υπερισχύσει της άδολης αγάπης προς την πατρίδα μας, η οποία παραμένει υπό τουρκική κατοχή εδώ και 50 χρόνια. Αν είναι, λοιπόν, κάτι το οποίο οφείλουμε να διαφυλάξουμε ως κόρην οφθαλμού, αν θέλουμε πραγματικά να τιμούμε τον αγώνα του 1821, τον αγώνα του ’55-’59 θα πρέπει να διαφυλάξουμε την ενότητα και την ομοψυχία, ώστε μονιασμένοι και δυνατοί, με απόλυτο σεβασμό σε τυχόν διαφορετικές προσεγγίσεις, να αγωνιστούμε για να απελευθερώσουμε τον τόπο μας και να επανενώσουμε την πατρίδα μας. Εξάλλου, αυτό είναι και το ιερό μας χρέος.
Το 1974, το Σωματείο της Ανόρθωσης, μαζί με άλλα Σωματεία και Οργανώσεις πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς. Το μεγαλείο της ψυχής τους, όμως, μένει ζωντανό και γρήγορα επανασυγκροτούν και ανορθώνουν την Ανόρθωση και σημειώνουν μεγάλες επιτυχίες. Το 1986, μετά από προσπάθειες του τότε Προέδρου του Σωματείου Κυριάκου Θεοχάρους, στον οποίο είναι αφιερωμένη η παρούσα αίθουσα, η Ανόρθωση Αμμοχώστου ανήγειρε το προσφυγικό της Στάδιο, την προσωρινή της έδρα, αφιερωμένο κι αυτό σε έναν μεγάλο ανορθωσιάτη αγωνιστή της ΕΟΚΑ, τον Αντώνη Παπαδόπουλο. Η Ανόρθωση ακόμα και στην προσφυγιά γράφει ξανά Ιστορία, τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ευρώπη.
Χωρίς καμιά δόση υπερβολής, δεν υπάρχει πολίτης σε τούτο τον τόπο και όχι μόνο που να μην αναγνωρίζει την ιστορικότητα του Σωματείου της Ανόρθωσης Αμμοχώστου και να μην θαυμάζει την εκατονταετή και πλέον δράση και προσφορά του. Η Ανόρθωση αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια στα ιστορικά και στα εθνικά δρώμενα του τόπου μας και είμαστε περήφανοι για τη δράση της. Γαλούχησε τους νέους στα ιδανικά της φυλής μας και τίμησε την πατρίδα μας με το αίμα και τους αγώνες των μελών της. Την ίδια στιγμή, παραμένει ένας σημαντικός παράγοντας στα αθλητικά δρώμενα του τόπου μας διαχρονικά.
Είναι μαζί μας απόψε ο Πρόεδρος του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού έτσι ώστε, στο πλαίσιο των σχετικών διαδικασιών, να προχωρήσουμε με τον ΚΟΑ για να συνδράμει ουσιαστικά στις εργασίες που χρειάζονται για το γήπεδο της Ανόρθωσης Αμμοχώστου. Επειδή θέλω να είμαι σωστός θα βοηθηθεί η Ανόρθωση σημαντικά μαζί με το στάδιο της Νέας Σαλαμίνας και του Εθνικού Άχνας.
Η παρουσία μας εδώ απόψε δεν είναι και δεν πρέπει να είναι για κανέναν συμβολικής σημασίας. Η παρουσία μας απόψε εδώ σημαίνει πάρα πολλά. Τιμά καθηκόντως τις επετειακές εκδηλώσεις και τους αγώνες των προγόνων μας για να ζούμε εμείς σήμερα. Ταυτόχρονα, τιμά και τον αθλητισμό και τα οργανωμένα Σωματεία, ιδιαίτερα την Ανόρθωση και αναγνωρίζει την προσπάθεια που καταβάλλουν, ανάμεσα σε άλλα, για να μεταλαμπαδεύουν στους νέους μας την Ιστορία και τους αγώνες του λαού μας.
Ως Κυβέρνηση, ως Πολιτεία, τηρώντας το παράδειγμα των αγωνιστών μας, όλων αυτών που θυσιάστηκαν για να υπάρχουμε σήμερα εμείς, για να υπάρχει τούτος ο τόπος, καταβάλλουμε άοκνες προσπάθειες για τερματισμό της κατοχής, για απελευθέρωση και επανένωση της πατρίδας μας. Νιώθουμε τις ευθύνες μας πραγματικά απέναντι στους ήρωες του 1821 και του 1955-‘59 και δηλώνουμε «παρών» σε κάθε πρόκληση. Παρά τις δυσκολίες, τα προβλήματα και τις προκλήσεις που είναι καθημερινές, καταφέραμε να κινητοποιήσουμε σε πρώτη φάση το διεθνές ενδιαφέρον και με τον διορισμό της προσωπικής απεσταλμένης να δημιουργηθεί μια αχτίδα ελπίδας, έτσι ώστε να πετύχουμε τον στόχο της επανέναρξης των συνομιλιών. Την ίδια στιγμή καταστήσαμε -χωρίς υπερβολές και πάντα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μας, των δυνατοτήτων μιας μικρής χώρας- την πατρίδα μας σημείο αναφοράς ως παράγοντα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή και προσφοράς, παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας.
Προχωράμε με συγκεκριμένο σχεδιασμό, με αυτοπεποίθηση και αξιοπιστία, ξέρουμε τι θέλουμε να πετύχουμε και με σταθερά βήματα και προπάντων πολιτικό πείσμα, χωρίς τυμπανοκρουσίες και με αποτελεσματικότητα, είμαι σίγουρος ότι θα πετύχουμε τον στόχο μας.
Έχουμε υποχρέωση και καθήκον να μιλάμε στα παιδιά μας και στη νέα γενιά του τόπου για τον αγώνα της ΕΟΚΑ, για τους αγώνες και τις θυσίες όλων αυτών που έδωσαν τη ζωή τους για μια καλύτερη Κύπρο, για να υπάρχει σήμερα η Κυπριακή Δημοκρατία. Γιατί ακριβώς η αρετή και η τόλμη απαιτεί βαθιά γνώση της Ιστορίας μας. Και γνώση πρώτα από όλα του εαυτού σου, δηλαδή της πραγματικής μας Ιστορίας.
Είδα χθες αναρτήσεις που μου έκαναν κριτική για τη συγκεκριμένη αναφορά. Ζούμε σε μια δημοκρατική χώρα, η κριτική είναι πάντοτε καλοδεχούμενη. Το να ξέρουμε την Ιστορία μας, το να διδάσκουμε στα παιδιά μας την Ιστορία μας, τον αγώνα της ΕΟΚΑ δεν λειτουργεί σε καμιά απολύτως περίπτωση ενάντια στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού και επανένωσης της πατρίδας μας. Γιατί η βιωσιμότητα της όποιας λύσης, την οποία δεν θα σταματήσουμε να επιδιώκουμε, περνά σε μεγάλο βαθμό μέσα και από τον σεβασμό της ιστορικής ταυτότητας του καθενός από εμάς και όχι μέσα από την αυτοκατάργηση.
