Μια από τις πιο επικές μάχες της ΕΟΚΑ δόθηκε στις 2 του Σεπτέμβρη 1958, στο ηρωικό χωριό Λιοπέτρι, της επαρχίας Αμμοχώστου. Τέσσερα νέα παλληκάρια, ο δάσκαλος Φώτης Πίττας, ο Ηλίας Παπακυριακού, ο Ανδρέας Κάρυος και ο Χρίστος Σαμάρας, έδωσαν τη μάχη μέχρις εσχάτων για τη λευτεριά και την Ένωση. Η μάχη χαρακτηρίστηκε ως η σκυταλοδρομία του θανάτου.
Τα γεγονότα στο Λιοπέτρι, ξεκινούν ουσιαστικά από την 30ή Αυγούστου. Ήταν τότε, που οι τέσσερις φίλοι και συναγωνιστές έφτασαν στο χωριό, έχοντας ως αποστολή να εκπαιδεύσουν τους κατοίκους του που συμμετείχαν ενεργά στον Αγώνα, στο στήσιμο ενεδρών και γενικά στις πολεμικές επιχειρήσεις.
Την επομένη τα ξημερώματα, ισχυρές αγγλικές δυνάμεις – προφανώς κατόπιν πληροφοριών – περικύκλωσαν το χωριό, αποκόπτοντας κάθε δυνατό τρόπο διαφυγής. Οι τέσσερις ήρωες επεχείρησαν με την χρήση αυτοκινήτου να σπάσουν τον κλοιό, ανεπιτυχώς. Αντάλλαξαν ριπές με Άγγλους στρατιώτες και κατέφυγαν με τη βοήθεια του σκότους στον αχυρώνα του Παναγιώτη Καλλή.
Οι κάτοικοι του Λιοπετρίου συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν σε πρόχειρο στρατόπεδο συγκέντρωσης, ώστε να ανακριθούν. Κανείς ωστόσο δεν έσπασε τη σιωπή του και να προδώσει τη θέση των παλικαριών της ΕΟΚΑ. Οι Εγγλέζοι ερευνούσαν ένα προς ένα τα σπίτια του χωριού, χωρίς να βρουν ίχνος των τεσσάρων. Μέχρι και στον αχυρώνα μπήκαν, τον ερεύνησαν εξονυχιστικά, αλλά και πάλι απέτυχαν να τους εντοπίσουν.
Τα ξημερώματα της πρώτης προς δευτέρα Σεπτεμβρίου, οι Βρετανοί έμαθαν το ακριβές σημείο που κρύβονταν οι αγωνιστές. Ισχυρές δυνάμεις περικύκλωσαν τον Αχυρώνα. Ένα νέο Χάνι της Γραβιάς ήταν έτοιμο να αρχίσει! Παρά τα βασανιστήρια στα οποία υποβάλλονταν ο Παναγιώτης Καλλής και η οικογένειά του, δεν έδιναν καμιά πληροφορία για την ακριβή θέση των παλικαριών. Μέχρι που οι Άγγλοι πλησίασαν τόσο στην αποκάλυψή τους, οπότε οι τέσσερις άνοιξαν πυρ εναντίον τους.
Ακολούθησαν σκληρές μάχες με ανταλλαγές πυροβολισμών, ενώ οι Εγγλέζοι που μετρούσαν αρκετές απώλειες από τα πυρά των αγωνιστών, χρησιμοποιούσαν ακόμα χειροβομβίδες και βόμβες. Κατάφεραν να σκαρφαλώσουν στον αχυρώνα και από μια τρύπα που άνοιξαν στην οροφή να πετάξουν μέσα αναμμένα στουπιά με βενζίνη, θέλοντας να κάνουν τους αγωνιστές παρανάλωμα του πυρός. Ωστόσο, οι ήρωες αρνούνταν πεισματικά να παραδοθούν. Άφηναν τα όπλα τους να απαντούν στις εκκλήσεις των Εγγλέζων!
Εν τέλει, οι Βρετανοί περιέλουσαν τον αχυρώνα με βενζίνη και του έθεσαν φωτιά. Οι τέσσερις αγωνιστές, πήραν τη γενναία απόφαση: Θα έβγαιναν πυροβολώντας! Πραγματοποίησαν ηρωική έξοδο και ο ένας μετά τον άλλο έπεφταν νεκροί από τα πυρά του εχθρού, ανεβαίνοντας και αυτοί στο πάνθεο των ηρώων της κυπριακής εποποιίας.
Φώτης Πίττας: Γεννήθηκε στις 28/2/1935 στο χωριό Φρέναρος της επαρχίας Αμμοχώστου. Φοίτησε στο διδασκαλικό κολλέγιο Μόρφου. Στις 10 Ιανουαρίου 1957, συνελήφθη από τους Άγγλους στη Βατυλή και βασανίστηκε βάρβαρα στα κρατητήρια Αμμοχώστου. Εκεί, άφησε μια ζωγραφιά της Ελευθερίας, στον τοίχο του κρατητηρίου. Την ζωγράφισε με το αίμα του! Δραπέτευσε από τα κρατητήρια Πύλας όπου είχε εν τω μεταξύ μεταφερθεί και ανέπτυξε πλούσια δράση ως υποτομεάρχης Λύσης.
Χρίστος Σαμάρας: Γεννήθηκε στις 12/2/1925 στο χωριό Λιοπέτρι της επαρχίας Αμμοχώστου. Ήταν νυμφευμένος με τέσσερα παιδιά. Υπήρξε καταζητούμενος από την πρώτη κιόλας μέρα του Αγώνα. Παρά την πλούσια δράση του στα χωριά της επαρχίας Αμμοχώστου, οι Άγγλοι δεν κατάφεραν ποτέ να το συλλάβουν!
Ανδρέας Κάρυος: Γεννήθηκε στις 16/7/1926 στο χωριό Αυγόρου της επαρχίας Αμμοχώστου. Συμμετείχε από την αρχή στον Αγώνα και συνελήφθη ουκ ολίγες φορές. Τον Ιανουάριο του 1957 απέδρασε από τα κρατητήρια Πύλας μαζί με το Φώτη Πίττα και έδρασε ως υποτομεάρχης Κοκκινοχωριών. Άφησε πίσω του γραπτά πεζά κείμενα και ποιήματα, που μαρτυρούν την αφοσίωση του στην πατρίδα και το Θεό.
Ηλίας Παπακυριακού: Γεννήθηκε στις 25/1/1938 στο χωριό Λυθράγκωμη της επαρχίας Αμμοχώστου. Υπήρξε ήδη καταζητούμενος από τους Άγγλους πριν τελειώσει το γυμνάσιο (σημερινό λύκειο). Κατάφερε αρκετά πλήγματα εναντίον των Άγγλων, κυρίως στην περιοχή Άσσιας, της οποίας ήταν υποτομεάρχης.
Έπεσαν όλοι ηρωικά μαχόμενοι τη δευτέρα Σεπτεμβρίου 1958, πραγματοποιώντας ηρωική έξοδο από τον Αχυρώνα Λιοπετρίου. Λίπαναν κι αυτοί με τη θυσία τους το δέντρο της πολυπόθητης Ελευθερίας.
ΑΘΑΝΑΤΟΙ!
Πηγή: Κέντρο Έρευνας και Τεκμηρίωσης του Αγώνα της ΕΟΚΑ.
